Hile ve Suistimal Denetimi

Bir çalışanın (üst yönetim dahil) içinde bulunduğu işletmenin kaynaklarını ve varlıklarını uygun olmayan bir biçimde kasıtlı olarak kullanarak veya ele geçirerek haksız kazanç sağlaması, çalışan hilesi olarak tanımlanıyor. Hile denetiminin amacı, işletmedeki çalışanların, kendilerine yasa dışı yarar sağlamak amacıyla aldatma içeren kasıtlı bir hareketlerinin bulunup bulunmadığının tespitidir.

​

Araştırmalara göre, işletmelerde yapılan hileler hem sıklık hem de tutar açısından giderek artıyor:

• Genel olarak çalışanların yüzde 10’u planlı olarak hile yapıyor, yüzde 75’i de fırsat oluşması halinde hile yapama eğiliminde.

• Ekonomistler Türkiye’deki işletmelerin yıllık gelirlerinin yüzde 8-10’unu (ABD’de bu oran %6) hile yoluyla kaybettiğini tahmin ediyor.

• İşletmelerin çalışan hilelerini ortaya çıkarabilme süresi ortalama 16 ay.

• Hilelerin yüzde 50’si zayıf iç kontroller nedeniyle meydana geliyor.

• Hilelerin yüzde 70’lik kısmı en az 4 yıl ve üzeri çalışanlar tarafından yapılıyor.

​

İşletmelerde hileye olanak sağlayan başlıca koşulları şöyle sıralamak mümkün:

​

• Etkisiz kurumsal yönetim, zayıf “Tepe Etkisi”

• Finansal başarılar için sağlanan yüksek düzeyli teşvikler

• İşletmenin kurallarında, düzenlemelerinde ve politikalarında karmaşıklık

• Çalışanlara dayatılan gerçekçi olmayan bütçe hedefleri

• Çalışanlar arasında bilgi akışının zayıf olması

• Çalışanların yaptıkları işlerin kalitesini değerlendirmede yetersizlik

• Yetersiz iç kontrol

• Sağlıklı bağımsız dış denetim hizmetinin alınmaması

Dünya hile denetiminin öneminin farkında ve hile denetçiliği başlı başına bir uzmanlık haline geldi. Ülkemizde de işletme sahipleri yeni yeni konunun öneminin farkına varmaya başlıyor. İşletmelerin çalışan hilelerine karşı gerekli iç kontrol düzenlerini kurmalarında ve dışarıdan bağımsız denetim desteği almalarında büyük yarar vardır.

Şirkette,

• hile yapıldığına ilişkin endişe bulunuyorsa,

• bazı yönetici veya çalışanların aldıkları maaşların üzerinde bir yaşam kalitelerinin olduğunu düşünülüyorsa,

• iç kontrollerin değerlendirilerek hile riskinin belirlenmesi isteniyorsa,

• hile riskine karşı iç kontroller oluşturulmak istiyorsa,
  hile denetimine ihtiyaç vardır.

​

Olaylara, hilenin küçüğü ve önemsizi olmaz düşüncesiyle yaklaşıyoruz. Hile vakalarında ilk bakışta gözüken maddi zarar, genelde buzdağının görünen kısmıdır. Küçük maddi zararlarla kurtarılmış gibi gözüken hile eylemlerinin arkasında çok daha büyük suiistimaller çıkabilir.

Hile denetiminde hileyi önleme, araştırma ve işletmeye verilen muhtemel zararın tespiti çalışmaları yapıyoruz. Önleme hizmetinde amacımız, kurumun hileye karşı zayıf taraflarının tespit edilerek olabilecek suiistimal ve hileleri önlemek ve hileciyi caydırmaktır. Hileye karşı en önemli, en etkin ve en ekonomik mücadele yöntemi olan önleme faaliyetleri, kurum etik ilkelerinin hazırlanması, hile önleme politikalarının oluşturulması, hile farkındalık eğitimlerinin verilmesi hizmetlerinden oluşuyor.

Usulsüzlük İncelemeleri ile iç kontrollerin daha etkin bir şekilde işlemesini, böylece işletmede oluşabilecek hata ve hilelerin daha etkin bir şekilde ortaya çıkartılmasını veya hata ya da hilenin oluşmasının engellenmesini sağlıyoruz.